Uprawa przebiśniegów w ogrodzie | Co lubią? Jak o nie dbać?

Przebiśnieg (Galanthus)

Rodzaj Galanthus obejmuje niewiele gatunków, przy czym zróżnicowanie odmianowe jest całkiem spore, a miłośników tych kwiatów przybywa tak jak i kolejnych odmian. Z pewnością wiele ciekawych odmian, można odnaleźć w ogrodach w Wielkiej Brytanii, a ceny za cebulki rzadkich okazów, potrafią być bardzo wysokie. Dowiedz się więcej o światowej "przebiśniegomanii" na blogu "Nie podlewam".

Odmiany przebiśniegów różnią się m.in. pod względem wysokości, kształtu kwiatów, wielkością, kolorem, liśćmi, terminem kwitnienia itd. Poza odmianami pełnymi, które cieszą się dużym zainteresowaniem, z pewnością zaskoczeniem dla niektórych mogą okazać się odmiany, charakteryzujące się żółtą zalążnią oraz mniej lub bardziej wybarwionymi na żółto plamkami na działkach okwiatu.

Odmiany ozdobne w Polsce nie cieszą się dużą popularnością w przeciwieństwie do gatunku Galanthus nivalis, który w stanie dzikim występuje w południowej Polsce w lasach liściastych, w pobliżu strumieni, na łąkach, a w ogrodach uprawiany był już w XVI w.

Śnieżyczka przebiśnieg

Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis) to najpowszechniej uprawiany gatunek, chroniony prawnie, a więc niech nie przyjdzie nikomu do głowy wykopywać tej rośliny z naturalnych stanowisk. Niestety wieloletnie wykopywanie śnieżyczki przebiśnieg z jej naturalnych stanowisk, doprowadziło do utraty wielu siedlisk tego gatunku w Polsce.

Śnieżyczka przebiśnieg nazywana także przebiśniegiem pospolitym jest gatunkiem typowym rodzaju i tak jak pozostałe gatunki jest reprezentantem rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae ), do której zaliczymy także m.in. narcyzy, śnieżycę czy popularną zwartnicę.

Organem spichrzowym jest cebula (pokryta suchą, brązowawą łuską), z której wyrastają wąskie liście oraz pęd kwiatowy (głąbik), zakończony zwieszającym się, dzwonkowatym kwiatem.

Kwiaty może nie są kolorystycznie wyraziste, ale mają wiele uroku, poza tym stanowią także pożytek dla pszczół. Składają się z 6 działek okwiatu, z czego trzy zewnętrzne są dłuższe, mlecznobiałe, natomiast wewnętrzne krótsze z wyraźną, zielonkawą plamką na wierzchołku. Zależnie od pogody kwiaty mogą ukazywać się już w lutym i otwierają się w słoneczne dni. Po kwitnieniu i wytworzeniu nasion liście powoli zasychają i znikają całkowicie.

W okresie bezlistnym przebiśniegi przechodzą stan spoczynku. Ważne, aby po przekwitnięciu kwiatów, nie usuwać zielonych liści, z których cebule pobierają składniki niezbędne im do przyrastania, a także wytworzenia cebulek przybyszowych. Wczesną jesienią kończy się okres spoczynku, a cebule powoli przygotowują się do kolejnego kwitnienia.

Najpopularniejsze odmiany przebiśniegów

Z ciekawych odmian tego gatunku należy wymienić oczywiście ‘Flore Pleno’, najpopularniejszą odmianę śnieżyczki przebiśnieg, dużo niższą od gatunku, charakteryzującej się pełnymi kwiatami, choć ze względu na zwieszające się kwiaty jej niewątpliwa dekoracyjność jest mało widoczna. Inne odmiany śnieżyczki przebiśnieg to m.in. ‘Atkinsii’ (od gatunku różni się m.in. większymi kwiatami, ładna, żywotna i polecana odmiana), ‘Viridapiece’ (odmiana charakterystyczna ze względu na zielone plamki, także na zewnętrznych działkach okwiatu) oraz bardzo oryginalna odmiana ‘Lady Elphinstone’ (kwiaty pełne, przy czym wewnętrzne płatki są wybarwione mniej lub bardziej na żółto, z dobrze widocznym białym obrzeżem, bardzo ciekawa odmiana, bez wątpienia warta uprawy).

Z przebiśniegów nie sposób nie wspomnieć, choć w kilku zdaniach o Galanthus elwesii. Pochodzi on z Azji Mniejszej, odkryty został w drugiej połowie XIX w., i jest trochę wyższy od Galanthus nivalis, poza tym ma szersze liście i wcześniej rozpoczyna kwitnienie. Nie jest gatunkiem wymagającym i dobrze sobie radzi w polskich ogrodach.

Rzadziej uprawiany jest przebiśnieg Woronowa (Galanthus woronowii) pochodzący z Kaukazu (liście dość szerokie, jasnozielone) oraz przebiśnieg fałdowany (Galanthus plicatus), dostępny w wielu ciekawych odmianach m.in. ‘Diggory’ (kształt kwiatów bardziej kulisty), ‘Madelaine’ (żółta zalążnia oraz plamki na wewnętrznych kwiatach) oraz podobna do poprzedniej odmiany ‘Wendy’s Gold’.

Przebiśniegi w ogrodzie

Wcześnie kwitnące przebiśniegi sadzimy w licznych grupach, aby zaakcentować ich obecność na rabatach. Z pewnością najładniej zaprezentują się w naturalizowanych zakątkach ogrodu u podnóża drzew i krzewów, a w stanie spoczynku miejsce po nich mogą doskonale wypełnić m.in. funkie oraz paprocie. Z pewnością przebiśniegi ładnie zaprezentują się z dereniami o ładnie wybarwionych pędach, a także wierzbami. Warto sadzić je z innymi wcześnie kwitnącymi bylinami np. rannikami, cebulicami, kokoryczą, pierwiosnkami czy też ciemiernikami. Uwagi końcowe

Przebiśniegi nadają się do pędzenia, tak więc jesienią kilka cebul można posadzić do doniczki, następnie zadołować, a w styczniu przenieść do widnego, ale chłodnego pomieszczenia (około 10 stopni) i po mniej więcej trzech tygodniach cieszyć się kwitnącymi przebiśniegami w środku zimy. Niestety kwitnące przebiśniegi wymagają chłodu, dlatego w mieszkaniu szybko marnieją i po kwitnieniu najlepiej posadzić je w ogrodzie. Warto pamiętać o tym, że przebiśniegi należą do roślin trujących!

Uprawa przebiśniegów w ogrodzie nie jest kłopotliwa, w sprzyjających warunkach rosną bezproblemowo, szybko się rozrastają oraz obficie kwitną.

Wymagania przebiśniegów

Stanowisko

Przebiśniegi najlepiej posadzić w pobliżu drzew i krzewów, charakteryzujących się sezonowym ulistnieniem, nie za gęstych, aby w okresie kwitnienia nie miały utrudnionego dostępu do światła, a w okresie spoczynku cebule nie były narażone na nadmierne przesuszenie.

Podłoże

Jeżeli chodzi o podłoże, to powinno być ono lekkie, żyzne, przepuszczalne z dużym udziałem próchnicy, a także umiarkowanie wilgotne o odczynie obojętnym do lekko zasadowego.

Sadzenie i przesadzanie przebiśniegów

Sadzenie cebulek
Cebule przebiśniegów sadzi się pod koniec lata, najlepiej do połowy września, aby zdążyły się dobrze ukorzenić przed nadejściem zimy. Dowiedz się więcej o sadzeniu cebulek przebiśniegów
Przesadzanie cebulek
Cebulki przebiśniegów można wykopać także w okresie spoczynku, a więc wówczas jak liście całkowicie zaschną. Cebule wykopane około czerwca należy wysuszyć, oczyścić oraz posortować. Można je przechować (przysypane torfem bądź piaskiem, aby nie dopuścić do ich nadmiernego wysuszenia) i posadzić pod koniec lata na miejscu docelowym. Przed posadzeniem cebule warto zabezpieczyć środkiem grzybobójczym, a podłoże dokładnie oczyścić z chwastów i wzbogacić kompostem.
Przesadzanie kęp
Jeżeli chcemy przesadzić przebiśniegi, najlepiej zrobić to po 3-4 latach od posadzenia, zaraz po kwitnieniu, ostrożnie wykopując całe kępy. Wykopane przebiśniegi należy podzielić na mniejsze kępy bądź posadzić pojedynczo. Odstępy, jakie powinno zachować się między cebulkami to około 5 cm, a głębokość sadzenia to około 6 cm.

Pielęgnacja przebiśniegów

Podlewanie

Przebiśniegi uprawiane w ogrodzie w zasadzie nie wymagają podlewania, chyba że jest naprawdę sucho, wówczas warto od czasu do czasu obficie je podlać. W okresie spoczynku należy unikać nadmiernego przesuszenia podłoża, dlatego tak ważne jest, aby w tym okresie stanowiska z przebiśniegami były zacienione. Zbyt mokre podłoże wpływa na gorsze zimowanie cebul oraz sprzyja rozwijaniu się chorób grzybowych np. szarej pleśni.

Nawożenie przebiśniegów

Uprawa przebiśniegów powinna być oparta przede wszystkim na nawożeniu organicznym, a więc podstawą będzie kompost, którym należy uzupełnić podłoże w trakcie sadzenia cebul. Późną jesienią podsypujemy kompostem zakątki, w których uprawiane są przebiśniegi. Korzystne będzie także pozostawienie części opadłych liści, które nie tylko będą chronić cebule przed zimową zawieruchą, ale także po rozłożeniu się, dostarczą przebiśniegom życiodajnej próchnicy, która poprawi strukturę podłoża, a także wzbogaci je w składniki pokarmowe. Przebiśniegi rosnące u podnóża drzew liściastych, zrzucających liście na zimę, dobrze zadomowione, poradzą sobie także bez nawożenia.

Poza kompostem warto stosować także inne nawozy organiczne, a jeśli takimi nie dysponujemy, można zawsze skorzystać z nawozów mineralnych, także tych o spowolnionym działaniu. Warto wybierać nawozy przeznaczone dla roślin cebulowych, które należy stosować zgodnie z instrukcją na opakowaniu.

Przebiśniegi uprawiane na gorszym podłożu, mniej żyznym, będą słabiej przyrastać, kwitnąć, dlatego warto je nawozić w okresie kwitnienia, w razie potrzeby powtórzyć nawożenie po kwitnieniu, a także zastosować dawkę na początku jesieni, aby cieszyć się obfitym kwitnieniem.

Rozmnażanie przebiśniegów

Rozmnażanie przebiśniegów nie jest kłopotliwe, gatunki dają samosiew, a odmiany najlepiej rozmnażać wegetatywnie poprzez cebulki przybyszowe, wykopane w stanie spoczynku bądź też poprzez podział kępy zaraz po kwitnieniu.

Nasiona przebiśniegów wysiewamy od razu po zbiorze, najlepiej do skrzynek umieszczonych w inspekcie. Jest to dość kłopotliwe, a kwitnące rośliny uzyskuje się dopiero po kilku latach. Warto dodać, że nasiona przebiśniegów zawierają tzw. elajosom, a więc ciałko mrówcze, zjadane przez mrówki, które roznoszą nasiona po ogrodzie, co sprawia, że siewki przebiśniegów mogą pojawić się w różnych zakątkach ogrodu.

Mrozoodporność

Przebiśniegi należą do roślin mrozoodpornych, ale warto sadzić je na osłoniętych stanowiskach, zwłaszcza śnieżyczkę Woronowa, która wykazuje większą podatność na uszkodzenia mrozowe.

Choroby i szkodniki

Uprawiane w odpowiednich warunkach przebiśniegi, nie wykazują podatności na choroby. W zbyt mokrym, ciężkim podłożu, mogą być porażone przez choroby grzybowe m.in. szarą pleśń oraz septoriozę. Jeżeli chodzi o szkodniki, to dość często problem są nornice.

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia: Georg Satzinger / Pixabay oraz iBulb