Rozmnażanie borówki amerykańskiej | Jak i kiedy to zrobić przez odkłady i sadzonki?

Najczęstsze metody rozmnażania borówki 

Choć w naturalnych warunkach borówki rozmnażają się z nasion (generatywnie), nie stosuje się tej metody, ponieważ jest ona dość trudna i powstałe w ten sposób rośliny mogą nie powtarzać cech roślin matecznych, a więc też słabiej owocować i rosnąć. Obecnie, w produkcji borówek często wykorzystuje się także rozmnażanie tych roślin metodą in vitro.

W tradycyjnej uprawie borówki, także w sposób amatorski, najczęściej stosuje się jednak rozmnażanie wegetatywne – przez pobranie z rośliny matecznej i ukorzenienie sadzonek (zdrewniałych lub zielnych) lub przez tzw. odkłady (pionowe lub poziome). Na czym polegają te metody i czy można stosować je w ogrodzie? 

Rozmnażanie borówki amerykańskiej przez odkłady

Jednym z najpopularniejszych i najprostszych sposobów rozmnożenia borówki jest wykonanie tzw. odkładu poziomego wiosną (np. w marcu). Najlepiej nadają się do tego krzewy z dłuższymi pędami, które powstały w poprzednim sezonie. Metoda ta polega na wybraniu długiego, elastycznego i zdrowego pędu rosnącego na zewnątrz korony i przygięcie go do ziemi w odpowiedni sposób. Przygięty pęd zagłębiamy we wcześniej przygotowanym rowku, ale w taki sposób, by jego wierzchołek nieco wystawał ponad powierzchnię gruntu.

Część pędu, łukowato umieszczoną w rowku (o głębokości około 10 cm), oczyszczamy z liści, przymocowujemy delikatnie do podłoża, np. za pomocą skobli z drutu i przysypujemy ziemią (można ją też zmieszać z kompostem). Na końcu, glebę w miejscu wykonania odkładu ugniatamy i podlewamy. W trakcie ukorzeniania przygiętego pędu borówki należy pamiętać o zapewnianiu odpowiedniej wilgotności podłoża. 

Z czasem, z pączków na zagłębionej poziomo w podłożu części pędu, zaczną wyrastać nowe pędy, które ukorzeniając się będą stanowiły nowe sadzonki borówki. Jesienią, gdy już widzimy, że z zagłębionego pędy wyrosły ukorzenione pędy, odkopujemy pęd i odcinamy najsilniejsze, ukorzenione nowe pędy (około 2cm od nasady pędy macierzystego) i można je już sadzić w nowym miejscu lub w doniczkach (aby dobrze się ukorzeniły i podrosły). Odcięcie nowych pędów i ich rozsadzenie w ogrodzie można także odłożyć do wiosny, aby uniknąć ryzyka przemarznięcia młodych sadzonek.

Stosowane są (choć o wiele rzadziej) także odkłady pionowe, ale metoda ta wymaga większej uwagi i stałego podsypywania gleby. Całość polega na przycięciu wiosną pędów borówki kilka centymetrów nad ziemią, a następnie – gdy podrosną one na wysokość około 15 cm – na obsypywaniu ich do połowy wysokości świeżym podłożem. Chodzi o to, by pędy główne były cały czas przysypywane glebą, dzięki czemu wybijające młode pędy boczne (na zakrytym podłożem fragmencie) będą się ukorzeniały, tworząc młode sadzonki, czy nowe rośliny. Jesienią można odkopać dolną część pędów i delikatnie odciąć delikatnie ukorzenione młode pędy i uzyskać nowe, młode sadzonki borówki. 

Ukorzenianie sadzonek pędowych borówki 

Nieco trudniejszym sposobem rozmnażania wegetatywnego borówek jest pobieranie sadzonek półzdrewniałych lub zdrewniałych albo sadzonek zielnych.

Sadzonki w pełni zdrewniałe pobiera się zwykle z pędów, które zakończyły już przyrost roczny, czyli najlepiej zrobić to pod koniec jesieni. Sadzonkę przygotowujemy ze zdrowych, pozbawionych liści pędów i powinna mieć ona długość maksymalnie do 20 cm. Od góry ścinamy pęd skośnie, a od dołu sadzonki około 1cm prostopadle pod pączkiem. Pobrane w ten sposób sadzonki ukorzenia się do wiosny w wilgotnym podłożu, np. skrzynkach lub doniczkach z piaskiem w temperaturze kilku stopni powyżej zera. 

W ogrodach przydomowych lepiej jednak stosować ukorzenianie sadzonek półzdrewniałych, które pobiera w podobny sposób, pod koniec lata i ukorzenia w podłożu na bazie torfu lub w piasku. Ukorzenianie jest dość trudne, ponieważ sadzonki potrzebują wysokiej wilgotności powietrza i utrzymywania umiarkowanej wilgotności podłoża. Z tego względu najlepiej ukorzeniać sadzonki borówki w tunelu foliowym lub w skrzynkach przykrytych folią, tak by zapewnić im temperaturę 20- 25 C (minimum 18-20°C). W takich warunkach sadzonki ukorzeniają się zwykle przez około 6-8 tygodni. 

Ukorzeniacz do borówki (do sadzonek zielonych i półdzrewniałych)

Wpływa na prawidłowy i szybki rozwój systemu korzeniowego. Zawiera podstawowe mikroskładniki pokarmowe, kofaktory ukorzeniania oraz specyficzną formę cynku, który działa jako aktywator procesów korzenienia. Wzmaga i aktywuje procesy ukorzeniania, wpływa na formowanie oraz strukturę nowych korzeni. Dostarcza mikroskładników pokarmowych, poprawia wchłanianie substancji odżywczych oraz absorbowanie wody. Podnosi odporność sadzonek i roślin na warunki stresowe związane z przesadzaniem. Poprawia właściwości podłoża. Zawiera witaminę C.

KUP W NASZYM SKLEPIE

Można ukorzeniać także sadzonki zielne (niezdrewniałe) borówki, które pobiera się w okresie intensywnego wzrostu pędów, np. w pierwszej połowie lipca. Sadzonka zielna powinna mieć kilka centymetrów długości (do 6-8). Z tak pobranej sadzonki należy usunąć dolne liście, a pozostawić 1 lub dwa w górnej części. Sadzonki umieszcza się (w skrzynkach, tunelach foliowych lub inspektach) w podłożu na bazie kwaśnego torfu lub piasku z dodatkiem perlitu, a następnie regularnie zrasza wodą, aby nie przesychały. Kluczowa dla ukorzeniania sadzonek zielnych jest optymalna temperatura, czyli około 25°C i wysoka wilgotność powietrza. Przy zapewnieniu odpowiednich warunków, zazwyczaj ukorzeniają się one po około 4 tygodniach. 

W ukorzenianiu sadzonek bardzo ważne jest zapewnienie dostępu powietrza i unikanie nadmiaru wilgoci, dlatego wystarczy je systematycznie zraszać. Aby pobudzić ukorzenianie i wzrost sadzonek, można także (przed umieszczeniem ich w podłożu) zanurzyć je w specjalnym ukorzeniaczu (do 1/3 wysokości sadzonki), przeznaczonym do odpowiedniego typu sadzonek.

Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: