Arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis)

Opublikowano: 22-07-2022 Aktualizacja: 22-07-2022

Posłuchaj tego artykułu

00:00

Arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.

Gleba: żyzna, przepuszczalna

Kolor kwiatów: białe, żółte, zielonkawe

Kwiatostan: baldach

Kwiaty: niepozorne

Odczyn gleby: zasadowa

Owoce: rozłupnia

Pokrój: wzniesiony

Przydatność do spożycia: owoce, korzenie

Zapach: kwiaty, liście

Wysokość: do 2,5 m

Okres kwitnienia: V, VIII

Trwałość liści: sezonowe

Wilgotność: gleba stale wilgotna

Stanowisko: słońce, półcień, cień

Zastosowanie: pojedynczo, w grupie, ogrody przydomowe, roślina lecznicza

Arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis) lub po prostu litwor, jest rośliną dwuletnią należącą do rodziny selerowatych (Apiaceae). Należy do znanych, starych ziół i ma wiele nazw zwyczajowych jak i ludowych: dzięgiel lekarski, angelika, anielskie ziele, archangielski korzeń, anielski korzeń. Roślina występuje w Europie i Azji na terenach wilgotnych. W Polsce możemy ją spotkać w górach (np. Karpatach) oraz nad rzekami i w pasie wybrzeża. Jest bardzo znanym ziołem objętym ochroną gatunkową.

Litwor osiąga wysokość do 2,5 m. wraz z kwiatostanem. Cała roślina bardzo silnie pachnie. W pierwszym roku po wysianiu się, rośliny wytwarzają rozetę pojedynczych, pierzastych liści. W drugim rozwijają długie, rozgałęzione łodygi z pędami kwiatostanowymi.

Kwiatostany mają kształt dużej kuli (typu baldach złożony) i są złożone z niepozornych kwiatków o żółtawozielonej barwie. Kwitną od maja do czerwca.

Owocem arcydzięgla, jak u wszystkich roślin selerowatych, jest rozłupnia. Składa się ona z dwóch płaskich rozłupek.

Arcydzięgiel litwor jest często mylony z groźnym barszczem Sosnowskiego!

Uprawa i wymagania

Arcydzięgiel może być uprawiany zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i zacienionych, ma jednak duże wymagania glebowe – preferuje podłoże żyzne, przepuszczalne i dość wilgotne.

Główne zabiegi pielęgnacyjne to odchwaszczanie i ochrona przed chorobami oraz szkodnikami.

Litwor rozmnaża się z nasion wysiewanych wprost do gruntu pod koniec lipca i w sierpniu. Nasion nie przykrywa się, a jedynie ugniata lekko glebę po posianiu.

Zastosowanie

Do potrzeb leczniczych wykorzystuje się korzeń arcydzięgla, zbierany jesienią i suszony w warunkach naturalnych. Ma aromatyczny i początkowo słodki, a potem palący smak. Arcydzięgiel poprawia trawienie i działa wiatropędnie.