12 rzeczy, które musisz zrobić na trawniku przed zimą! Jak przygotować murawę do chłodów?

Każdy ogrodnik wie, że trawnik to nie tylko dekoracja, ale także serce ogrodu. Właściwa pielęgnacja trawnika jesienią gwarantuje, że wiosną obudzi się on pełen życia i w doskonałej kondycji. Przeczytaj nasz trawnikowy, jesienny poradnik w "pytaniach i odpowiedziach", który powstał na podstawie pytań naszych czytelników. Dowiedz się, co zrobić by odpowiednio przygotować murawę do zbliżającej się zimy oraz jak rozwiązać najczęstsze problemy z trawą. Poznaj 12 rad na piękny i zdrowy jesienny trawnik.

Przygotowanie trawnika do zimy | Sprawdź, co musisz zrobić jesienią!

Trawnik wymaga ciągłej pielęgnacji. Niestety murawa pozostawiona sama sobie, bez naszej opieki szybko przerośnie mchem i chwastami. Przestrzegając kilku wskazówek można uniknąć wielu problemów i pomóc trawie dobrze przygotować się do nadchodzącej zimy, by na wiosnę szybko się zazieleniła i zdrowo rosła. Wiąże się to jednak z intensywną pracą! Skorzystaj z naszego praktycznego poradnika, który powstał w odpowiedzi na Wasze pytania. Oto zabiegi, które warto wykonać jesienią na trawniku, by przygotować go do zimy!

Większość opisywanych czynności trzeba wykonać we wrześniu i październiku. W listopadzie pozostanie nam już tylko grabienie liści.

1. Pozbądź się mchu z trawnika

Mimo że mech może wydawać się niewinnym dodatkiem do Twojego trawnika, w rzeczywistości może powodować wiele problemów. Nie tylko zabiera miejsce trawie, ale także utrudnia jej dostęp do niezbędnych składników odżywczych.

W każdym centrum ogrodniczym bez problemu kupisz preparat zwalczający mech (zawiera siarczan żelaza), jednak jeśli nie poprawisz murawie warunków, problem szybko powróci. Mech najlepiej rośnie w miejscach zacienionych, na glebie wilgotnej i zbitej. Sprzyjają mu pozostawione po koszeniu ścinki, które szybko prowadzą do powstawania filcu.

By na stałe pozbyć się problemu niezbędne będzie dokładne wygrabienie mchu i filcu, a następnie aeracja i piaskowanie, by napowietrzyć murawę i poprawić jej strukturę. Warto także przeprowadzić wapnowanie, gdyż mech często rośnie na zbyt kwaśnej ziemi, a wapno podniesie zbyt niskie pH podłoża. Wczesną wiosną zasil glebę nawozem z dolomitem, by wzmocnić murawę i zapobiec ponownemu pojawieniu się mchu.

Fot. M.Dörr - M.Frommherz/Fotolia

2. Zastosuj nawóz jesienny

Nawożenie to nieodłączny element pielęgnacji trawnika. Wybierając odpowiedni nawóz, dostarczasz trawie niezbędnych składników odżywczych, które pomogą jej przetrwać zimowe miesiące.

Mimo, że w sklepach dostępnych jest wiele różnych nawozów, wybierz tylko te, które mają w nazwie słowo "jesienne". Mają one odpowiednio skomponowany skład, który przygotuje glebę i murawę do zbliżającej się zimy.

Nawozy jesienne zawierają bardzo mało azotu (N), lub nie zawierają go wcale, gdyż pierwiastek ten odpowiedzialny jest za szybki wzrost, co o tej porze roku jest zupełnie niepotrzebne. Trawa przed zimą potrzebuje za to fosforu (P) i potasu (K) – pierwiastków, które odpowiedzialne są za lepsze krzewienie i poprawiają odporność na niskie temperatury. Jeśli jednak pozostał Ci po sezonie nawóz azotowy możesz przechować go do kolejnego roku, bo na wiosnę znowu będzie potrzebny.

Fot. egilshay/Fotolia

3. Wykonaj wertykulację i aerację

Zdrowa murawa to nie tylko piękny widok, ale także wynik regularnych zabiegów pielęgnacyjnych. Dzięki wertykulacji i aeracji zapewnisz trawnikowi lepszy dostęp do powietrza, co przekłada się na jego zdrowie i wygląd.

Zabiegi te będą konieczne, jeśli nie przeprowadziłeś ich wiosną, lub gdy na trawniku zalega gruba warstwa zbitego filcu. Najpierw przeprowadź wertykulację – t.j. wygrabienie martwych źdźbeł i nacięcie murawy, które sprzyja jej szybkiemu krzewieniu. Możesz przeprowadzić ją zwykłymi grabiami, ale lepszy będzie specjalny wertykulator przypominający grabie z ostrzami.

Po wertykulacji przeprowadź aerację – t.j. nakłuwanie ziemi widłami lub specjalnym aeratorem, by wprowadzić do gleby więcej powietrza. Zabieg poprawia strukturę gleby bezpośrednio pod murawą - polepsza wnikanie wody i nawozów, dzięki czemu zwiększają się jej możliwości regeneracyjne, jest bardziej odporna na deptanie i tworzy gęstą i wyrównaną darń.

Fot. bildergala/Fotolia

4. Rozsyp nawóz wapniowy

Gdy gleba jest kwaśna (poniżej pH 5,5), trawa słabiej rośnie (źdźbła są wiotkie, rzadkie i słabe), a na ich miejscu pojawia się mech i skrzyp polny. Optymalny odczyn gleby dla trawników to pH 5,5-6,5. Jeśli pH jest powyżej 7 (trzeba sprawdzić próbkę gleby kwasomierzem) należy zakwasić podłoże nawozem zakwaszającym (robi się to bardzo rzadko!).

Zabieg odkwaszania wykonuje się by podwyższyć pH gleby, ale tylko wtedy, gdy jest konieczny! Niepotrzebne wapnowanie może spowodować osłabienie trawy, rozwój chwastów i groźnych chorób. Wapnowanie wykonuje się poza sezonem wegetacyjnym – czyli na przedwiośniu, zanim trawnik rozpocznie wegetację (luty/marzec) lub po sezonie (listopad/grudzień), kiedy trawa zakończy już swój wzrost.

Fot. bildergala/Fotolia

5. Wciąż koś trawnik

Pamiętaj, że regularne koszenie trawnika nie tylko sprzyja jego estetyce, ale także zdrowiu. Dzięki temu trawa rośnie gęściej, staje się bardziej odporna na chwasty i szkodniki.

Jesienią trawa rośnie znacznie wolniej niż wiosną, jednak koszenie nadal trzeba wykonywać regularnie – w zależności od typu trawnika i rodzaju zastosowanej mieszanki nasion trzeba go przycinać raz na 7-10 dni. Nie powinno się go kosić w czasie upałów oraz gdy źdźbła są mokre po deszczu. Jeśli murawa jest mokra, a ziemia jest nasiąknięta wodą, najlepiej jest odłożyć koszenie. W przeciwnym razie zrujnujesz sobie trawnik.

Kiedy ziemia wyschnie, ustaw ostrza kosiarki na najwyższy poziom i koś trawę stopniowo zmniejszając wysokość koszenia. Częste koszenie sprzyja krzewieniu się traw. Ostatnie jesienne koszenie trawnika wykonujemy zwykle w połowie października. Czasem zabieg można wykonać trochę później jeśli ciepła pogoda wciąż sprzyja wzrostowi trawy.

6. Uzupełnij ubytki, zrób dosiewkę

Właśnie teraz nasiona traw będą najszybciej kiełkować, dlatego to świetny czas na regenerację murawy. Możesz zastosować nasiona, które zostały Ci z zakładania trawnika lub kupić specjalną mieszankę renowacyjną/regeneracyjną. Składa się ona ze specjalnych gatunków i odmian (zwykle życicy trwałej), charakteryzujących się szybką zdolnością kiełkowania.

Nie wystarczy jednak rzucenie nasion na puste miejsca, bo mogą zostać one zmyte przez deszcz. Przed wysiewem zagrab dobrze podłoże i wymieszaj je z nową ziemią. Dopiero wtedy rozsyp nasiona, a po wysiewie przykryj je cienką warstwą ziemi i ubij. Pamiętaj, że nowe fragmenty murawy (z nasiona innej mieszanki, niż ta z której założyłeś trawnik) mogą różnić się kolorem i siłą wzrostu, od tych, które już masz na trawniku.

Fot. Gina Sanders/Fotolia

7. Zgrab wszystkie liście z trawnika

Widok liści na trawniku to doskonale widoczny znak, że jesień wreszcie zawitała do naszych ogrodów. W ciągu kilku dni murawa zmienia się z zielonego dywanu w kolorową mozaikę. I choć wygląda to pięknie, to nie służy murawie, gdyż rozkładające się liście będą gnić i pleśnieć, powodując brzydkie przebarwienia na trawniku.

Jeśli zimą przykryje je śnieg, to mogą powodować pleśń śniegową – groźną chorobę trawnika. Liście trzeba regularnie grabić lub zamiatać (jak tylko spadną), by nie zasłaniały trawny, "zabierając" jej słońce – trawa wciąż rośnie! Można także przejechać po trawniku nisko ustawioną kosiarką i zmielić je drobno - i jeśli jest ich dużo, koniecznie zebrać do kosza, by nie gniły na trawniku. Zmielona materię organiczną warto wysypać na kompost, by zrobić z niej żyzną ziemię liściową.

8. Wciąż zwalczaj chwasty

Chwasty doskonale radzą sobie na murawie i nawet zbliżająca się jesień nie powoduje znaczącego spowolnienia ich wzrostu. Jeśli nie zwalczałeś ich dotychczas, musisz zrobić to teraz, gdyż mogą się rozsiać i w kolejnym sezonie stanowić spory problem. Zastosuj specjalne środki chwastobójcze – t.j. herbicydy dwuliścienne, które zwalczają większość uporczywych chwastów (np. mniszek, babka, koniczyna, stokrotka), a są bezpieczne dla murawy.

Fot. Damian Gretka/Fotolia

Jeśli chcesz uprawiać ogród ekologicznie musisz usunąć chwasty ręcznie, Wykop je wraz z całym korzeniem, by nie odrosły. Nie wyrzucaj ich na kompost, bo mogą przetrwać nawet zimę. Spal je, włóż do wiadra z wodą, by zgniły lub zakop, by się nie rozsiały. Koś trawnik regularnie, bo osłabia to chwasty, a wzmacnia trawę.

9. Uratuj przesuszoną murawę

Jeśli Twój trawnik ucierpiał podczas letnich upałów i zamiast zielonego dywanu przypomina "złotą tundrę", zastanawiasz się pewnie co z nim teraz zrobić. Nim zaczniesz go podlewać, musisz najpierw go nisko skosić i wygrabić całą sucha trawę i filc, by woda nie miała problemu z dotarciem do gleby, a martwe resztki nie gniły. Jeśli murawa jest bardzo zwarta warto wykonać wertykulację.

Kolejnym krokiem jest dokładne i obfite podlanie trawy, tak by woda dotarła do głębszych warstw ziemi. Nawadnianie trzeba powtarzać co kilka dni. Po takiej regeneracji murawa powinna zazielenić się w ciągu kilku tygodni. Dopiero wtedy będzie można zastosować nawozy (tylko jesienne, bo azot spowodowałby niepotrzebny szybki wzrost!). Nawozy azotowe będą potrzebne na wiosnę, by dać trawie “energię” do wzrostu.

Fot. canecorso/Fotolia

10. Rozłóż trawnik z rolki

Trawnik z rolki to szybki i efektywny sposób na piękny trawnik bez konieczności długiego oczekiwania. Pamiętaj jednak, że jego sukces zależy od właściwego przygotowania podłoża i pielęgnacji po rozłożeniu.

Jesień to doskonały czas na układanie trawnika z rolki. Jeśli dobrze przygotujesz podłoże, murawa szybko się ukorzeni na nowym miejscu. Układanie rolek najlepiej zaplanować na jeden dzień – nie będzie trzeba ich przechowywać (co może powodować ich obsychanie i zamieranie). Podłoże powinno być wilgotne, warto je zwilżyć przed rozpoczęciem prac.

Pasy darni układaj równolegle do siebie, na cegiełkę (łączenia w sąsiadujących rzędach nie mogą znajdować się w tej samej linii), ściśle, jeden przy drugim, ale tak, by nie nachodziły na siebie. Ponadto źdźbła powinny być skierowane w tę samą stronę, inaczej darń nie będzie wyglądała jednolicie. Gotową murawę po rozłożeniu zwałuj, wyrównaj i obficie podlej, by się ukorzeniła.

Fot. maho/Fotolia

11. Załóż nowy trawnik

Zmiana trawnika to duże przedsięwzięcie, ale czasem konieczne. Nowa, zdrowa murawa odmieni wygląd Twojego ogrodu i stanie się miejscem relaksu dla całej rodziny.

Jeśli zakładasz nowy trawnik w miejscu starego, musisz najpierw zerwać całą starą darń! Jest to bardzo pracochłonne, ale to jedyny sposób, by oczyścić glebę ze wszystkich pozostałości brzydkiego trawnika – przecież nie bez powodu się go pozbywasz – więc zrób to dobrze.

Jeśli pozostawisz istniejącą trawę i chwasty, szybko przerosną przez nową warstwę i zepsują trawnik. Usuń darń szpadlem, podważając całą murawę po kawałku. Nie przekopuj całości murawy glebogryzarką, bo niepotrzebnie dołożysz sobie pracy. Lepiej usunąć wierzchnią warstwę, wraz ze starym podłożem i wymienić ją na nowe i żyzne na którym nowa murawa szybko nabierze intensywnego koloru soczystej zieleni.

Fot. JFsPic/Fotolia

12. Pozbądź się kretów

Krety, choć są urocze, mogą być prawdziwym utrapieniem dla każdego miłośnika trawników. Ich kopce nie tylko psują wygląd Twojego ogrodu, ale także mogą uszkodzić korzenie roślin.

Jesienią aktywność kretów wzrasta, co widać doskonale gołym okiem. Krety robią ostatnie zapasy przed zimą i poszukują w ogrodzie smakowitych owadów wśród korzeni naszych cennych roślin. Dodatkowo pojawienie się wielu kretowisk szybko psuje estetykę trawnika i mobilizuje do walki ze szkodnikiem.

Fot. Michael Tieck/Fotolia

Doskonałą metodą na krety jest położenie specjalnej siatki pod murawę – jednak można to zrobić jedynie przez założeniem trawnika. Później pozostaje nam jedynie odstraszanie zwierząt przy pomocy wibrujących urządzeń elektroakustycznych, które emitują niesłyszalne dla ludzkiego ucha, a nieprzyjemne dla kretów dźwięki. Można także zastosować specjalne trucizny lub chemiczne świece dymne (kret jest pod ochroną, ale zakaz zwalczania nie obejmuje prywatnych ogrodów).

Źródło: Jesienne porady ogrodowe, magazyn Budujemy Dom 9/2017, tekst: Paweł Romanowski, zdjęcie tytułowe: Pexels/Pixabay