Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) to drzewo należące do rodziny oliwkowatych (Oleaceae). W środowisku naturalnym występuje w Europie i Azji. W Polsce spotyka się go w lasach (najczęściej łęgowych), w zaroślach i wilgotnych łąkach.

To długowieczne, dożywające do ponad 300 lat, okazałe drzewo należące do jednych z najwyższych w Europie – osiąga 30-40 m wysokości. Posiada luźną, jajowatą lub stożkową, szeroką koronę. Młoda kora jest gładka, oliwkowa, starsza, później płatowo spękana i brunatna (tworzy tzw. system listewek). Liście jesionu są duże (20-30 cm długości), nieparzyściepierzaste, złożone z kilku (9-13) lancetowatych listków. Są one owalne, piłkowane, ostro zakończone,

Jesion wyniosły kwitnie od kwietnia do maja. Kwiaty są niepozorne, jedno- lub obupłciowe, tworzą wiechowate kwiatostany i są wiatropylne. Owoce to spłaszczone orzeszki ze skrzydełkiem (skrzydlaki). Pozostają na drzewie w pęczkach przez okres zimowy.

Wymagania i uprawa

Drzewo jest łatwe w uprawie. Może rosnąć na stanowiskach słonecznych ale preferuje jednak lekkie zacienienie. Lubi podłoża żyzne, przepuszczalne, dość wilgotne. Znosi mróz, zanieczyszczenie powietrza i szeroki zakres pH.

Młode okazy w czasie susz zaleca się podlewać i dobrze reagują na nawożenie. Jesionów z reguły się nie tnie i nie formuje.

Jesiony niestety chorują na groźną chorobę o nazwie zamieranie jesionu wyniosłego.

Zastosowanie

Jesion wyniosły ze względu na rozmiar najczęściej jest sadzony w dużych ogrodach i w parkach. To efektowny soliter. Nadaje się także do dekoracji większych zbiorników wodnych. Szczególnie dobrze wygląda w ogrodach naturalistycznych, wiejskich i leśnych.

Wytwarza drewno bardzo dobrej jakości. Jest znane ze swojej twardości zachowując sporą elastyczność, dlatego i niegdyś służyło do wyrobu łuków, włóczni, nart, rakiet tenisowych itp.. Jest powszechnie stosowane w meblarstwie.

Liście jesionu mają zastosowanie w ziołolecznictwie w postaci naparów do picia. Są żółcio- i moczopędnie.

Ciekawe odmiany

• 'Westhofs Glorie' – (zdj. 2) o zwartej, gęstej koronie
• 'Pendula' – przewieszających, płaczących pędach
• 'Allgold' – (zdj. 6) o żółtych liściach
  
  

Ciekawostki

Jesion wyniosły jest znany od wieków i doczekał się wielu historii, z których wypływały ciekawe wierzenia. Na przykład sadzony przy budynkach miał chronić przed ich zawilgoceniem, a w czasie burz chronić przed piorunami (naturalny piorunochron).

Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia: WikimediaImages/Pixabay, iVerde, Pixamio/Pixabay, Pleple2000/CC-BY-SA-3.0/Wikimedia Commons

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!