Klon zwyczajny / Klon pospolity (Acer platanoides)

Klon zwyczajny, klon pospolity (Acer platanoides) należy do rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W środowisku naturalnym występuje w Europie i Azji. W Polsce jest najpospolitszym z klonów.

To duże drzewo dorasta do 25-30 m wysokości. Korona jest regularna i rozłożysta. Roślina wytwarza krótki pień. Młode pędy klona wyrastają w górę lub ukośnie i mają oliwkowo-szarą korę. Kora z czasem ciemnieje i jest podłużnie bruzdowana i spękana. Wytwarza duże, naprzeciwległe liście o długich ogonkach. Są one 5-7 klapowe i długo ząbkowane. Jesienią przebarwiają się na żółto i pomarańczowo.

Klon kwitnie pod koniec marca i w maju wytwarzając drobne, żółte kwiaty zebrane w wiechowate kwiatostany. Pojawiają się one przed rozwinięciem się liści.

Owoce klonów są bardzo charakterystyczne – składają się z dwóch płaskich orzeszków wyposażonych w lotne skrzydełka. Potocznie nazywa się je "noskami".

Wymagania i uprawa

Klon jest tolerancyjny względem środowiska – może rosnąć zarówno na stanowiskach słonecznych jak i w półcieniu. W całkowitym zacienieniu (i jednocześnie przy dużym zagęszczeniu) rośnie wolniej i częściej porażany jest przez choroby). Toleruje różne typy gleb, poza kamienistymi i podmokłymi.

Gatunek jest mrozoodporny. Dobrze znosi silne wiatry i zanieczyszczenie powietrza (źle reaguje natomiast na zasolenie podłoża).

Młode okazy w czasie susz powinno się podlewać, starsze dobrze znoszą niedobór wody i nie wymagają podlewania w ogóle. Klony rosnące na piaszczystym podłożu (lepiej tego unikać) powinno się sporadycznie dokarmiać, np. nawozami organicznymi. 

Klony pospolite można rozmnażać przez sadzonki. Najlepiej wysadzać je do gruntu wczesną wiosną lub jesienią (najlepiej w stanie bezlistnym).

Klony często są porażane przez antraknozę – na liściach występują wtedy brunatne lub czarne plamy z żółtymi obwódkami.

Zastosowanie

Klon pospolity ze względu na rozmiar w przydomowych ogrodach najczęściej uprawia się jako soliter. Na większych areałach (lub w parkach) wykorzystuje się go także do tworzenia szpalerów i alei. Podstawowy gatunek szczególnie dobrze prezentuje się w ogrodach wiejskich, leśnych i naturalistycznych.

Wiele odmian, np. z liści i kolorów przypominających klony palmowe, pasują także do ogrodów orientalnych. Drewno klonowe jest wykorzystywane jako materiał budulcowy, surowiec do produkcji instrumentów i narzędzi kuchennych.

Interesujące odmiany

• 'Fassen's Black' – ciemnoczerwone, niemal czarne liście
• 'Columnaris' – owalna, wąska korona; liście jesienią przebarwiają się na intensywnie żółty
• 'Drumondii' – o liściach z grubymi kremowymi obrzeżami
• 'Nowush' – odmiana o mocno powcinanych, skręconych do wnętrza, atrakcyjnych liściach
• 'Novinka' – drzewo wytwarza liście czterokrotnie mniejsze niż u typowego gatunku
• 'Warmia' – wyjątkowo wąski pokrój
  
  

Ciekawostki

Klon pospolity (Acer platanoides) jest bardzo podobny do platana klonolistnego (Platanus acerifolia) – pomyłki w rozróżnieniu tych roślin są tak częste (i robione od tak dawna), że nawet nazewnictwo łacińskie tych gatunków jest mocno ze sobą zbliżone.

Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: R. O., Hans Braxmeier, Gaby Stein, PublicDomainPictures/Pixabay; CC BY-SA 2.5/Wikimedia Commons, Olga Subach/Unsplash

Znaleźliście wszystkie informacje, których szukaliście? Dajcie znać w komentarzu!