Agawa (Agave)

Agawa (Agave) to liczny rodzaj roślin z rodziny szparagowatych (Asparagaceae) (podrodziny agawowych). W naturze porastają pustynne, górskie obszary. Możemy je spotkać na terenach obu Ameryk, na wyspach morza Karaibskiego jak i w Indiach. Agawy mogą być uprawiane w gruncie lub jako rośliny domowe.

Agawy to sukulenty. Ich gromadzące wodę liście są zebrane w rozety, które mogą dorastać do dużych rozmiarów, nawet do 2 metrów. Są grube, sztywne i mięsiste, zwykle z kolcami wierzchołkowymi i ostro ząbkowatymi (kolczastymi) brzegami. U starszych okazów szczytowe partie liści mogą się przewieszać. Agawy tworzą odrośla, tj. rozety potomne.

W Polsce agawy kwitną latem, od lipca. Rośliny te zakwitają raz na kilka-kilkadziesiąt lat po czym zamierają. Bezlistne łodygi są zakończone dużym kwiatostanem. Grona lub wiechy są złożone z licznych, lejkowatych, sześciopłatkowych kwiatów.

Owoce są kuliste lub jajowate.

Sok roślinny agaw może być toksyczny dla osób o bardziej wrażliwej skórze – piec i wywoływać świąd.

Wymagania i uprawa

Agawy wymagają stanowisk słonecznych i suchych. Najlepsza jest ziemia piaszczysta, mocno przepuszczalna, umiarkowanie żyzna, o pH lekko kwaśnym. W uprawie doniczkowej odpowiednie będzie podłoże dla kaktusów. Zimą rośliny przechodzą w stan spoczynku.

W ogrodach agawy zwykle nie potrzebują podlewania – są przystosowane do długotrwałych susz. Można je nawozić produktami dla kaktusów raz na miesiąc.

Gatunki agaw, które nazywamy mrozoodpornymi nie są w pełni mrozoodporne – wytrzymują spadki temp. średnio do -15°C. Gdy zapowiadane są silniejsze mrozy rośliny te trzeba zabezpieczać na zimę – okrywać, np. stroiszem lub chować do jasnych, nieogrzewanych pomieszczeń.

Agawy można rozmnażać przez oddzielanie rozet potomnych jak również przez wysiew nasion wczesną wiosną w ciepłym pomieszczeniu.

Tak jak i u innych sukulentów, agawy mogą być atakowane przez szkodniki takie jak miseczniki, tarczniki i wełnowce.

Zastosowanie

Agawy uprawia się ze względu na ich egzotycznie wyglądające liście, gdyż widowiskowe kwiatostany rozwijają się raz, nawet na kilka lat, po czym roślina obumiera.

Zależnie od gatunku, agawy można uprawiać w ogrodzie jak i w domu. Są efektownymi roślinami na bardzo suche i słoneczne miejsca. Będą się ładnie prezentować na rabatach z roślinami sucholubnymi, w donicach na południowym tarasie, a mniejsze gatunki na słonecznych balkonach.

Wybrane gatunki i odmiany

Agawy ogrodowe, to zbiorcza nazwa gatunków i odmian agaw, które można uprawiać w Polsce w gruncie ponieważ znoszą nieduże mrozy (listę odmian i gatunków zobacz tutaj). Są to np.:

• agawa Havarda (A. havardiana) – mrozoodporność -24°C; wys. 60 cm; liście mięsiste, ostre, zielono-szare czasem niebieskawe
• agawa meksykańska (A. neomexicana syn. parryi) – mrozoodporność -15°C; wys. 60 cm; liście wyraźnie mięsiste, szerokie, niebieskawe
• agawa górska (A. montana) – mrozoodporność -12°C; wys. 180 cm; liście o charakterystycznym białym wzorze
• agawa wielorybi język (A. ovatifolia) – mrozoodporność -21°C; wys. 80-120 cm; niebiesko-białe liście w kształcie języka wieloryba
• Agave utahensis – mrozoodporność -23°C; wys. 30 cm (jedna z najmniejszych); liście zielono-niebieskie z wyraźnymi, jasnymi kolcami
  
• agawa amerykańska 'Marginata' – (zdj. 3) bardzo mała mrozoodporność (-3°C); wys. do 2 m, liście bardzo duże, grube, z żółtym obrzeżeniem
• agawa drobnokwiatowa (A. parviflora) – (zdj. 5) roślina doniczkowa; wys. 30 cm; liście wąskolancetowate, biało nakrapiane z białymi włóknami w górnej części
• agawa nitkowata (Agave filifera) – (zdj. 7) roślina doniczkowa
• Agave macroacantha – (zdj. 6) roślina doniczkowa
  
  

Ciekawostki

Nazwa rodzajowa "Agave" pochodzi od greckiego słowa agauos co znaczy "królowie" lub/i "herosi". Przypuszcza się, że wzięła się ona z tego, że agawy dorastają do dużych rozmiarów i są widoczne z daleka na bardzo nieprzyjaznych dla innych roślin terenach. Wznosząc się na kamienistych zboczach wyglądają jak ich "roślinni" zdobywcy.

Do Europy agawy przywieziono w połowie XVI wieku. Początkowo uprawiane były tylko przez ludzi zamożnych, posiadających duże oranżerie.

Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Thejoyofplants.co.uk, iVerde, Floradania.dk

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!